Blog

Μυστήριο: μία λέξη υπεκφυγής ή η ουσία της Ορθοδοξίας?

Δεν είναι λίγες οι φορές που όταν μας ζητούν να εξηγήσουμε κάποια θέματα που αφορούν την πίστη μας, χρησιμοποιούμε την λέξη “μυστήριο”, ως μία μέθοδο υπεκφυγής από αυτό που δεν μπορούμε να καταλάβουμε και επομένως ούτε και να εξηγήσουμε. Για παράδειγμα η Θεία Ευχαριστία είναι τόσο “μυστήριο” όσο και η διαδικασία ενανθρώπισης του Κυρίου μας με την έννοια της αδυναμίας ερμηνείας.

Επειδή η λογική μας δεν μπορεί να συνηδειτοποιήσει και να ερμηνεύσει τα γεγονότα που αφορούν την πίστη μας, τοποθετούμε μετά μεγάλης ευκολίας την λέξη “μυστήριο” για να δικαιολογήσουμε την αγνωσία μας ή την αδυναμία εξήγησης. Είναι όμως αυτή η πραγματική έννοια του μυστηρίου που χρησιμοποιεί η Εκκλησία μας, ή μήπως μυστήριο σημαίνει τελικά γνώση και αντίληψη;

Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον Χριστό, τους αγίους μας και τα δόγματα της πίστεως μας έρχονται μέσα από τον Λόγο της Αγίας Γραφής. Η αποκάλυψη όμως του Θεού στον άνθρωπο δεν αποτελεί μία ιστορική πραγματικότητα αλλά μία γνώση που αποκτά ο άνθρωπος μέσα από τον μυστηριακή εμφάνιση του Υιού του Θεού, την σταύρωση Του και την ανάσταση Του. Η παραδοξότητα και πολλές φορές αντιθετικότητα των γεγονότων της ζωής και του έργου του Κυρίου μας, γίνεται αντιληπτή και κατανοητή μόνο μέσω της αποκάλυψης του Θεού.

Αλλά τελικά ποια είναι αυτή η αποκάλυψη και πως εμείς την αντιλαμβανόμαστε;

Η γνώση που επιζητούμε και επιδιώκουμε δεν αφορά στην λήψη κάποιας πληροφορίας μέσω της ανάγνωσης ιστορικών γεγονότων ή δογμάτων, αλλά μάλλον στην συμμετοχή μας μέσα στην μυστηριακή ζωή της εκκλησίας, ως σώμα Χριστού. Όταν συμβαίνει μόνο το πρώτο, δηλ. η αντίληψη της πίστεως μας ως μίας σειράς γεγονότων εν τόπω και χρόνω, τότε αδυνατούμε να μιλήσουμε για τον Θεό (να θεολογήσουμε) γιατί δεν υπάρχει η αποκεκαλυμένη εμπειρία.

“Του έλεγαν λοιπόν: «Πού είναι ο Πατέρας σου;» Ο Ιησούς απάντησε: «Ούτε εμένα γνωρίζετε ούτε τον Πατέρα μου. Αν γνωρίζατε εμένα, θα γνωρίζατε και τον Πατέρα μου» (Ιωαν. 8:19)”.

Μυστήριο=συμμετοχή=εμπειρική γνώση.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας για παράδειγμα, δεν αποτελεί απλώς την μυστηριακή (θαυματουργική) μετατροπή οίνου και άρτου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Αποτελεί μάλλον την εμπειρική γνώση που αποκτούμε μέσω της κοινωνίας με τον Χριστό και της μεταβολής του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον εαυτό μας ως μέρος του Σώματος του Χριστού μέσα από αυτή την εμπειρία. Η παρουσία του Χριστού γίνεται αντιληπτή όχι ως μία λογική διαδικασία αλλά ως μεταβολή της πραγματικότητας μας μέσα την πραγματικότητα του Χριστού.

Τελικά δεν έχει σημασία το τι γνωρίζουμε αλλά πως το γνωρίζουμε. Και βέβαια αυτή η γνώση έχει άμεση σχέση με το ποιοι πραγματικά είμαστε, με την πραγματικότητα του εαυτού μας.

Πλησιάζουμε την γέννηση του Χριστού μας. Αν δεν αποφασίσουμε να “τσαλακώσουμε” τον εαυτό μας, να γίνουμε “φτωχοί¨για τους άλλους, να γίνουμε αδύναμοι και μικροί όπως ακριβώς έγινε ο Χριστός μας, τότε δεν θα μπορέσουμε να ζήσουμε πραγματικά το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας.

Καλή και ευλογημένη Κυριακή

π. Ιωάννης Ψωμάς

Discover more from

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading

Discover more from

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading