Το “Πάσχα” του Χειμώνα

Φτάσαμε σχεδόν στην γενέθλια ημέρα του Κυρίου μας. Την Κυριακή πριν την γέννηση Του, η Εκκλησία μας διατρανώνει την ανθρώπινη φύση Του απαριθμώντας ένα πλήθος ονομάτων που απαρτίζουν το γενεαλογικό του δέντρο. Για ποιο λόγο άραγε η Ορθοδοξία μας επέλεξε αυτό το συγκεκριμένο Ευαγγέλιο, που κατά πολλούς δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας κατάλογος ονομάτων;

Την γενεαλογία του Ιησού την συναντάμε σε δύο Ευαγγέλια: στο κατά Ματθαίον που διαβάζουμε αυτή την Κυριακή και στο κατά Λουκά. Παρόλο που διαφέρουν σε πολλά σημεία μεταξύ τους, και τα δύο προβάλουν την γέννηση του Θεανθρώπου ως τέλειου Θεού και τέλειου ανθρώπου. Ο Κύριος μας δεν αποτελεί μία απρόσωπη αόρατη δύναμη. Διατρανώνει το Θεανθρωπικό του Πρόσωπο με όλους τους τρόπους. Ενδύεται σαρκικό ένδυμα και επιβεβαιώνει την ανθρώπινη φύση Του μέσα από την προγονική Του καταγωγή.

Ο Ματθαίος χωρίζει τους προγόνους του Χριστού σε τρεις ιστορικές περιόδους που η κάθε μία αριθμεί 14 γενεές: η πρώτη περίοδος ξεκινάει από τον Αβραάμ μέχρι την Βασιλιά Δαβίδ, δηλώνοντας την πορεία προς την βασιλική καταγωγή. Η δεύτερη περίοδος αναφέρεται στον Σολομώντα μέχρι την έξοδο των Ισραηλιτών, δίνοντας έμφαση στην αποτίναξη της δουλείας και στην πορεία προς την ελευθερία. Η τρίτη περίοδος τέλος ξεκινάει από την εξορία και φτάνει στην γέννηση του Μεσσία. Οι προπάτορες αυτής της γενεάς είναι απλοί άνθρωποι που βιώνουν τον καθημερινό αγώνα.

Παρατηρώντας τα ονόματα των προγόνων του Κυρίου μας παρατηρούμε ότι  αγκαλιάζουν όλα τα είδη των ανθρώπων: από εθνάρχη μέχρι βασιλιά και από βασιλιά έως και καθημερινό βιοπαλαιστή. Αλλά έχουν ένα ακόμα σπουδαίο γνώρισμα: όλοι τους είναι  άνθρωποι με ατέλειες, με πάθη και με αμαρτίες αλλά ταυτόχρονα και με μεγάλη αγάπη για τον Θεό. Παράδειγμα ο Δαβίδ, που αμάρτησε τόσο πολύ αλλά και μετανόησε ακόμα περισσότερο, τόσο που η Εκκλησία μας διαβάζει τον ψαλμό της  μετανοίας του σε πλείστες όσες ακολουθίες.  Ο Κύριος μας ενδύεται την σάρκα όλης της ανθρωπότητας, για να την αγκαλιάσει με την Σταύρωση και την Ανάσταση Του.

Η πορεία μας από το Πάσχα του Χειμώνα, όπως ονόμασε αυτή την περίοδο ο θεολόγος π. Αλέξανδρος Σμέμαν, πρός το Πάσχα της Αναστάσεως που θα βιώσουμε σε λίγους μήνες είναι μία πορεία από το σκοτάδι στο φως, μία πορεία στην οποία όλη η κτίση συμμετέχει. Σε λίγες ημέρες το σκοτάδι της νύκτας θα αρχίσει να μειώνεται και η ημέρα να αυξάνεται. Η φύση συνοδεύει τον Χριστό μας και τα δημιουργήματα Του σε μία πορεία με θεική προοπτική, σε ένα δρόμο που τον χαράζει με όλα τα μέσα, ορατά και αόρατα. Μας το δείχνει με όλους τους τρόπους. Είναι το αστέρι της Βηθλεέμ που και εμείς καλούμαστε να ακολουθήσουμε.

Σε λίγες ημέρες ο Κύριος θα βιώσει το Πάσχα της Ενσάρκωσης Του. Την Θεική κένωση και την εθελοντική ανάληψη και ένδυση της φθαρτής σάρκας. Ένα Πάσχα που συμβολίζει το πέρασμα Του στη φθαρτή πραγματικότητα του δημιουργήματος του. Η σπηλιά που θα γεννηθεί για χάρη μας είναι ο τάφος στο οποίο θα καταλήξει για την σωτηρία μας. Θα καταδιωχθεί από το Ηρώδη γαι να συλληφθεί μετά από χρόνια από τον Καιάφα. Θα βαπτισθεί από τον Ιωάννη για να σταυρωθεί και να θανατωθεί, δίνοντας μας την δυνατότητα της συσταυρώσεως μέσα από την δική μας βάπτιση. Θα αναστηθεί νικώντας τον θάνατο για να μας επιτρέψει να βιώσουμε τον θάνατο ως μέσο για την δική μας ανάσταση. Ας ψάλλουμε μαζί με τον Υμνωδό:

Ἑτοιμάζου Βηθλεέμ, ἤνοικται πᾶσιν ἡ Ἐδέμ. 

Εὐτρεπίζου Ἐφραθᾶ, ὅτι τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, ἐν τῷ Σπηλαίῳ ἐξήνθησεν ἐκ τῆς Παρθένου· 

Παράδεισος καὶ γάρ, ἡ ἐκείνης γαστήρ, εδείχθη νοητός, 

εν ώ τό θείον φυτόν, εξ ού φαγόντες ζήσομεν, 

ουχί δέ ως ο Αδάμ τεθνηξόμεθα, 

Χριστός γεννάται, τήν πρίν πεσούσαν, αναστήσων εικόνα. 

Καλά Χριστούγεννα

π. Ιωάννης Ψωμάς