Το σημερινό Ευαγγέλιο, την 2η Κυριακή μετά την Ανάσταση του Κυρίου μας, ασχολείται με ένα ιστορικό γεγονός: αυτό της προσέλευσης των Μυροφόρων στον τάφο του Κυρίου προκειμένου να αλλείψουν με αρώματα το νεκρό σώμα Του. Οι μυροφόρες αφού ετοίμασαν τα μύρα και τα αρώματα ήρθαν την πρώτη της εβδομάδος, την Κυριακή πολύ πρωΐ, όπως αναφέρουν όλοι οι ευαγγελιστές στο μνήμα για ν’ αλείψουν με αυτά το σώμα του Κυρίου . Ο Λουκάς αναφέρει:“Τη πρώτη της εβδομάδος, όρθρο βαθύ, ήρθαν στο μνήμα, η Μαρία Μαγδαληνή, η του Ιακώβου, η Ιωάννα και άλλες μαζί τους”. Ο Ματθαίος αναφέρει: “αργά το Σάββατο, ξημερώνοντας την πρώτη της εβδομάδος και δύο μυροφόρες προσήλθαν”. Ο Ιωάννης αναφέρει “Το πρωΐ, ενώ ήταν σκοτεινά και ήταν μόνο η Μαρία Μαγδαληνή”. Ενώ ο Μάρκος αναφέρει: “Πολύ πρωΐ της πρώτης της εβδομάδος και ήταν τρείς οι προσερχόμενες μυροφόρες”.
Φαίνονται βέβαια να διαφωνούν κάπως οι ευαγγελιστές μεταξύ τους τόσο για την ώρα, όσο και για τον αριθμό των γυναικών. Οι μυροφόρες ήταν πολλές και ήλθαν στον τάφο όχι μια φορά, αλλά και δυο και τρεις φορές σταδιακά και όχι στον ίδιο χρόνο ακριβώς. 

Ο Όσιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης αναφέρει αναλυτικά ποιες ήταν οι Μυροφόρες: Η πρώτη Μυροφόρα είναι η Μαρία η Μαγδαληνή από την οποία ο Χριστός είχε βγάλει επτά δαιμόνια. Και για αυτή την ευεργεσία τον ακολουθούσε. Μετά την ανάληψη του Χριστού πήγε στη Ρώμη στον αυτοκράτορα Τιβέριο και θεράπευσε το μάτι του. Επίσης κατήγγειλε στον Τιβέριο τον Πιλάτο και τους αρχιερείς για την άδικη σταύρωση του Χριστού κι αυτός τους θανάτωσε. Η Μαρία η Μαγδαληνή πέθανε στην Έφεσο όπου την έθαψε ο Ιωάννης ο Θεολόγος. Αργότερα ο αυτοκράτορας Λέων ο Σοφός, πήρε τα λείψανά της στην Κωνσταντινούπολη. Δεύτερη ήταν η Σαλώμη κόρη του Ιωσήφ του Μνήστορος η οποία αργότερα παντρεύτηκε τον μικρό Ζεβεδαίο. Τρίτη μυροφόρος ήταν η Ιωάννα η γυναίκα του Χουζά ο οποίος ήταν επίτροπος και οικονόμος στο σπίτι του βασιλιά Ηρώδη. Τέταρτη η Μαρία η αδερφή του Λαζάρου η οποία προηγουμένως είχε αλείψει τον Χριστό με το μύρο όπως γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Πέμπτη ήταν η αδερφή της η Μάρθα η οποία υπηρετούσε τον Χριστό με πολύ προθυμία από την αρχή. Έκτη είναι η Μαρία η γυναίκα του Κλωπά. Αυτή τη Μαρία, ο ευαγγελιστής Ιωάννης ονομάζει «αδελφή της Θεοτόκου». Ο Ιωακείμ, ο πατέρας της Παναγίας είχε ένα αδελφό και όταν εκείνος πέθανε χωρίς να έχει παιδί, πήρε την γυναίκα του ως σύζυγο του σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο. Με αυτήν απέκτησε ένα παιδί, τη Μαρία. Έβδομη Μυροφόρος ήταν η Σωσσάννα.

Υπογραμίζουμε την ιστορικότητα του γεγονότος για να δηλώσουμε την καταγραφή αλλά και ταυτόχρονα την απουσία της συνήθους πληθώρας  θεολογικών ερμηνειών σε κάτι που αφορά την ιστορική πραγματικότητα του Ιησού.

Πράγματι, αν αναζητήσουμε τις ερμηνείες και τις θεολογικές αναλύσεις που αφορούν στο συγκεκριμένο τμήμα που περιγράφεται με το παρόμοιο τρόπο στα συνοπτικά Ευαγγελια και με μικρές παραλλαγές στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, μάλλον θα δυσκολευτούμε. Και αυτό διότι ορισμένα γεγονότα της ιστορικής πραγματικότητας του Χριστού είναι οφθαλμοφανώς αποκαλυμμένα μέσα από το πρίσμα της σταύρωσης και της ανάστασης Του που συνοψίζεται σε μία λέξη: “αγάπη.” Τι άλλο θα μπορούσε να χαρακτηρίσει το αδύναμο κατά τα άλλα φύλο που αψηφά κινδύνους, προκειμένου να “τακτοποιήσει” όπως όφειλε το σώμα του Ηγαπημένου; Αξιοθαύμαστο το θάρρος και η τόλμη τους, όταν γι’ αυτές τις γυναίκες ο Κύριος μας δεν ήταν ακόμα ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, ο αποκεκαλυμμένος Μεσσίας αφού ακόμα δεν αποκαλυθφεί η ανάσταση Του. Η εκδήλωση της αγάπης τους αυτής κατέβασε τις ουράνιες δυνάμεις, άγγελο Κυρίου, για να μεταφέρει το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως. Άραγε πόσες φορές βλέπουμε Άγγελο Κυρίου να εξηγεί ή να ερμηνεύει τόσο φανερά, τόσο αληθινά, τόσο άμεσα σε άνθρωπο κάποιο γεγονός μέσα στις Γραφές; Μάλλον λίγες.

Δεν ήταν μόνο η σπουδαιότητα του γεγονότος της Αναστάσεως που αποκαλύπτεται μέσα από κάποια ουράνια δύναμη, αλλά και η συνέργεια και η συγκατάθεση του ανθρώπου που παραδίδεται χωρίς περιορισμούς και όρια στην αγάπη του Θεού, αψηφώντας συμβιβασμούς και δεύτερες σκέψεις. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο το γεγονός της αποκάλυψης της Αναστάσεως του Χριστού με αυτόν τον τρόπο. Πόσο εύκολο δεν θα ήταν να εμφανιστεί ο ίδιος άγγελος, εκτός τάφου σε κάποιον από τους μαθητές και να ανακοινώσει το “Κύριος ουκ έστιν ώδε”; Και όμως, για ακόμη μιά φορά, έπρεπε να πραγματοποιηθεί πρώτα η κίνηση του ανθρώπου προς τον Θεό, προκειμένου να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση της ανθρώπινης αγάπης που υπερβαίνει το βόλεμα, το καθημερινό, αψηφά το κίνδυνο για να αγκαλιάσει στοργικά τον ηγαπημένο.

Στην σημερινή μας πραγματικότητα οφείλουμε να καταργήσουμε αυτή την χλιαρότητα της εκδήλωσης της αγάπης μας με τον ίδιο τρόπο που το έπραξαν οι Μυροφόρες. Μία ομάδα γυναικών που αψηφά την ίδια τους την ζωή, για να εκδηλώσει την αγάπη της στην Ζωή. Ας ξεκινήσουμε σήμερα από τον διπλανό μας, από το άντρα μας, την γυναίκα μας, τους γονείς μας. Ας μην περιμένουμε πότε θα εμφανιστεί ο Χριστός στην ζωή μας για να του πούμε ότι Τον αγαπάμε και για να του Το δείξουμε έμπρακτα. Γιατί ο Χριστός εμφανίζεται κάθε μέρα δίπλα μας μέσα από τον συνάνθρωπό μας.

Καλή και ευλογημένη εβδομάδα,

π. Ιωάννης Ψωμάς

 

Μία ακόμη Σαρακοστή, μία Μ.Εβδομάδα, μία ακόμη Ανάσταση έλαβε τέλος. Η αυλαία έπεσε, και τα πάντα γυρνάνε ξανά στην “κανονικότητα” τους. Φάγαμε και το πολυπόθητο αρνί όσοι νηστέψαμε για 40 ημέρες και κομπάζουμε σαν τα παγώνια ότι “μόνο έτσι καταλαβαίνεις το Πάσχα.”  Κάνουμε δε και ενδόμυχα την σκέψη ότι είμαστε καλύτεροι και από τους άλλους που δεν νήστεψαν. Όσο για τους “άλλους”, αυτοί αυτοεπιβεβαιώνονται μέσα από την ανυπαρξία οποιασδήποτε προσπάθειας νηστείας, οχυρωμένοι πίσω από το πολυφορεμένο “αυτά είναι για τους παπάδες”.

Αλήθεια, άλλαξε τίποτα μέσα μας μετά από αυτές τις άγιες ημέρες ή μήπως απλά εκπληρώσαμε το εκκλησιαστικό μας καθήκον (για όσους το εκπλήρωσαν); Εξακολουθούμε και σήμερα να είμαστε “εμείς” και οι “άλλοι”, οι νηστεύσαντες και οι μη νηστεύσαντες, οι θρησκευόμενοι και οι άπιστοι; Μα, αν γι’ αυτό τον λόγο έπαθε ο Κύριος, για να μας κατατάξει δηλαδή σε κατηγορίες και για να μας βάλλει ταμπέλες τότε κακώς έπαθε (ο Θεός να με συγχωρήσει). Είχαμε αυτές τις ταμπέλες και πριν την ενσάρκωσή Του, το Πάθος Του και την Ανάσταση Του. Είχαμε και θρησκείες και θρησκευτικότητα. Το νόημα όλων όσων ζήσαμε τις προηγούμενες ημέρες είναι η διάλυση και το γκρέμισμα όλων αυτών των συμβατικών ορίων, με τον τρόπο που εμείς τα φανταζόμαστε.

Και για να γίνω πιο σαφής: κατά κανένα τρόπο αντιτίθεμαι ούτε στη νηστεία, ούτε στη θρησκεία, όπως αυτά μας τα καθόρισαν οι Άγιοι Πατέρες μας. Είμαι όμως κάθετα αντίθετος στον τρόπο που τα ερμηνεύουμε στην πραγματικότητα μας. Αρνούμαι πεισματικά να μετατρέψω το μέσο σε αυτοσκοπό. Αρνούμαι να δω τη νηστεία σαν την εκπλήρωση της δικής μου εγωιστικής ικανοποίησης ότι “κάτι έκανα καλύτερα από τους άλλους.” Αρνούμαι να δω την εξομολόγηση ως μία κατάθεση των ανησυχιών μου σε ένα “ψυχολόγο” που τυγχάνει να φοράει ράσα και που θα προσπαθήσει να μου επιβεβαιώσει το αυτονόητο της αγάπης του Θεού με την έννοια του “ναι σε όλα”. Αρνούμαι να προσεγγίσω το Άγιο Ποτήριο της Θείας Κοινωνίας με την αίσθηση ότι είναι το βραβείο που κέρδισα επειδή είμαι καλός χριστιανός, ή ακόμα χειρότερα ότι είναι απρουπόθετο και ότι τέλος πάντων είναι ένα ακόμη από τα δικαιώματα μου και δεν έχω ανάγκη κανέναν για να μου δώσει την άδεια του για να μεταλάβω.  Αρνούμαι τέλος να φέρω τον Χριστό στην δική μου λογική και να Τον προσαρμόσω στα θέλω και τα πρέπει μου, αποφεύγοντας να Τον γνωρίσω.

Θα μπορούσα να συνεχίσω με άπειρα “αρνούμαι”, αλλά ο σκοπός δεν είναι να γεμίσω τον υπαρξιακό μας κάδο με ενοχές και αρνητισμούς. Όλες αυτές τις ημέρες η Εκκλησία μας έδωσε την ευκαιρία όχι απλά να ξαναφέρουμε στην μνήμη μας τα ιστορικά γεγονότα του Πάθους και της Ανάστασης του Κυρίου αλλά να γευτούμε την δική μας ανάσταση μέσα από το σταύρωση των λογικοφανών θέλω μας. Μέσα από την κατάργηση των “δικαιωμάτων” μας που καταπατούν και συνθλίβουν κάθε έννοια αγάπης, συγωρητικότητας, ανεκτικότητας και υπομονής. Άραγε μας λέει τίποτα το “Χριστός Ανέστη” που φωνάζουμε μετά την ακολουθία της Ανάστασης; Η μήπως και αυτό αντικαταστάθηκε με το “χρόνια πολλά”, “υγεία πάνω από όλα”, και όλα τα άλλα που συνηθίζουμε να λέμε όταν πάμε για να γιορτάσουμε μία γιορτή όπως τα γενέθλια ενός φίλου μας; Ακόμα και μέσα από τα πιο επίσημα χείλη, στα δελτία ειδήσεων, στο επίσημο κράτος ακούμε μόνο ένα χλιαρό “χρόνια πολλά.” Με ποια δικαιολογία και υπό ποια έννοια αντικαταστήσαμε την ομολογία της πίστεως μας με ένα “χρόνια πολλά;” Το “Χριστός Ανέστη” εκτός από ομολογία πίστεως, είναι η Ζωή η ίδια. Χωρίς την Ανάσταση Του δεν θα υπήρχε η δυνατότητα της δικής μας ανάστασης.  Δεν θα υπήρχε η δυνατότητα υπέρβασης της φθοράς και η κοινωνία με τον Θεό ως σώμα Του. Δεν θα υπήρχε η δυνατότητα του να γευτούμε την πραγματική Ζωή από τώρα, από σήμερα, όχι μετά από ένα μελλοντικό σωματικό θάνατο.

Εις πείσμα όλων ο Χριστός αναστήθηκε. Και ανασταίνεται σε κάθε Θεία Ευχαριστία, για να μας δώσει την ευκαιρία να αναστηθούμε και εμείς. Ο θάνατος καταργήθηκε όχι συμβολικά αλλά πραγματικά. Μόνο όμως αν εμείς το επιθυμήσουμε. Ας αναλογιστούμε τι ήταν το Άγιο Πάσχα για εμάς. Ας σκεφτούμε ποια η πραγματικότητα του στην ζωή μας.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ Ο ΚΥΡΙΟΣ!

π. Ιωάννης Ψωμάς

Το Σάββατο της ανάστασης του Λαζάρου και την Κυριακή που εορτάζεται η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα,  ενώ εγκαινιάζουν την έναρξη του πάθους Του, ταυτόχρονα μας εισάγουν στην Βασιλεία Του που εγκαθιδρύεται επί της γης. Η Κυριακή των Βαίων ανακοινώνει την Βασιλεία του Θεού μέσα από την υποδοχή του Χριστού από τον λαό του ως βασιλέα.  Ένα λαό που δεν θα διστάσει να Τον οδηγήσει τον Σταυρό σε λίγες ημέρες.

Μέχρι την συγκεκριμένη Κυριακή ο Κύριος μας αρνείται και αποφεύγει πεισματικά οποιαδήποτε εκδήλωση δόξας ή τιμής προς το πρόσωπο Του. Αυτή είναι η μοναδική στιγμή μέσα στη πορεία της ζωής Του στη γη, όπου έξι ημέρες προ του Πάσχα, όχι μόνο δέχεται να δοξαστεί, αλλά ο ίδιος προκαλεί και διοργανώνει αυτή την εκδήλωση τιμής. Η ιστορία του Ισραήλ προσεγγίζει πλέον το τέλος της. Ο παλαιός Ισραήλ αντικαθίσταται με το καινούργιο, το ανακαινισμένο. Δεν υπάρχει πλέον ο περιούσιος λαός γιατί αυτός αντικαθίσταται με τον νέο άνθρωπο που πρόκειται να αναγεννηθεί μέσα από την σταύρωση και την ανάσταση του Θεανθρώπου. Αυτό ακριβώς αποτελεί και το νόημα του γεγονότος που εορτάζουμε σήμερα, η πολιτογράφηση μας στη νέα Ιερουσαλήμ.

Πολύ συχνά ξεχνάμε ότι ο Χριστός είναι ο Βασιλιάς και Κύριος μας. Ξεχνάμε ότι η Βασιλεία του Θεού ήδη υπάρχει και είμαστε μέτοχοι της. Γινόμαστε πολίτες της με την βάπτιση μας, την ευλογημένη εκείνη στιγμή που υποσχεθήκαμε ότι η πίστη μας προς τον Θεό θα είναι η μεγαλύτερη και πολυτιμότερη από ότι άλλο πιστεύουμε. Ο Κύριος μας για λίγες ώρες ήταν και επίγειος Βασιλιάς. Η Ιερουσαλήμ, με την είσοδο Του σταματάει να είναι μία απλή πόλη αλλά γίνεται το αντίτυπο της κτίσης ολόκληρης, το σημεία που εστιάζεται η ολοκλήρωση του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας. Η Βασιλεία του Θεού εγκαθιδρύεται σήμερα με την είσοδο Του στα Ιεροσόλυμα. Και εμείς, κρατώντας το σύμβολο της Βασιλείας, τα βάγια, ανανενεώνουμε τον όρκο στον Βασιλιά και ομολογούμε την πίστη μας και την Βασιλεία του ως τον στόχο και τον απόλυτο προορισμό της ζωής μας.

Γνωρίζουμε όμως ταυτόχρονα ότι αυτός ο σύντομος θρίαμβος του Χριστού περνάει μέσα από τον Γολγοθά και την πορεία προς τον Σταυρό. Είναι ο πρόλογος του πάθους Του. Γι’ αυτό και τα βάγια που σήμερα κρατάμε στα χέρια μας αποτυπώνουν την ετοιμότητα μας και την απόφαση μας να Τον ακολουθήσουμε σε αυτήν την πορεία, πεπεισμένοι όμως για την τελική νίκη και την ανάσταση μας μαζί Του.

Όλες οι ακολουθίες μας αποτελούν αναμνήσεις γεγονότων του παρελθόντος. Αλλά όλη η δύναμη και η έννοια της κάθε ακολουθίας είναι η μεταμορφωτική της ικανότητα στην πραγματικότητα του σήμερα και του τώρα. Η Κυριακή των Βαιών είναι η πραγματικότητα της δικής μας υπευθυνότητας έναντι της ιδιότητας μας ως πολιτών της Βασιλείας του Θεού.

Καλή Μεγάλη Εβδομάδα

π. Ιωάννης Ψωμάς